Nire NIA aberasteko proposamenak

Nire NIAren diagrama osatu ostean, eta berton proposatutako adituen bideoak aztertu ostean, hauexek dira berau hobetzeko nire oinarrizko proposamenak:

- Nire NIA aberasteko lehenengo pausua jarrera aldatzea izan beharko lizateke. Izan ere, lotsa kontuengatik edo zelanbaiteko erreparoagatik, nire buruari mugak jartzen dizkiot, sare sozialen erabileran batez ere. Jordi Adellek bere bideoan dioen legez, modu aktiboan parte hartu behar dugu, eta ni neu kontsumitzaile hutsa naiz eta ez ekoizlea; beraz, berak dioen bezala, karma ona izaten eta eskuzabala izaten saiatu beharko nuke gainerakoengandik ere erantzun bera jaso ahal izateko. Hau da, uzta jasotzeko erein egin behar dugu.

- Blogetara harpidetu RSS jarioaren bidez informazioa jasotzeko. Sarean nire interesekoak diren  orrialdeak gogokoenetan ditut sailkatuta eta horrela kontsumitzen ditut. RSS jarioaren bidez denbora hobeto kudeatuko nuke eta dena zuzenagoa izango litzateke.

-Blogari zentzua emanez, sortu dudan blog hori ere aurrerantzean erabiltzea. Egia esan, niri horrelako gauzek lotsa ematen didate ez dudalako uste nik konpartitzeko moduko gauzarik dudanik, baina dena martxan jarri arte ezin da jakin zein izan den emaitza.

-Twitter erabiltzea. Ez dut sare sozialak erabiltzeko ohitura, facebookeko kontua izan arren, ez dudalako ia erabiltzen eta orain arte ez dut Twitter erabili arrazoi bera tarteko.

- Askotan izan dut buruan nire arlo berean (euskararen irakaskuntzan) dabilen irakasleen foro bat izatea. Batez ere materiala elkarbanatzeko, egunerokotasunean sortzen zaizkigun zalantzak argitzeko, metodologia desberdinei buruz hausnartzeko, ikasleekin arrakasta edo porrota izan duten gai edo ekintzei buruz berba egiteko… Azken finean, gure irakasgaiari buruzko ikuspegi berri eta desberdina lortzeko plaza bat izatea. Facebooken badaude irakaskuntzan dihardugunok osatutako hainbat talde eta oso baliagarriak dira oinarrizko informazioa jaso eta trukatzeko, baina nik neuk neure arloko taldetxoa botatzen dut faltan.

Nire NIA aztertuz

Ariketa honetan nire NIA eraikitzerakoan argi ikusi dut zein den nire identitate digitala, egia esan lehenago sekula ez baitut honelako hausnarketarik egin: nondik jasotzen dudan informazioa eta informazio hori zelan kudeatzen dudan.

Nire NIA oso-oso mugatua da eta egia esan beti baliabide berberak erabiltzen ditut. Ikasle garaian, baliabide ez-teknologikoak izan ziren gehien erabili nituenak, apunte eta testuliburuetan murgilduta pasatu nituelako lizentziaturako bost urteak; garai hartan, nahiz eta XXI. mendeko lehen urteak izan, ez nuen ia baliabide teknologikorik erabili (sortuberria nuen posta elektronikoaz gain, ezer gutxi) eta nire ikaskide gehienak ere berdin aritu zirela esango nuke.

Lanean hasi nintzenean, ikerketa zein irakasle lanetan, ezagutu nituen baliabide teknologiko ugari. Hala ere, ezagutza hori oso urria izan da, erabilera mugatua izan dutelako; ondorioz, nire gaitasun digitalak ere herren asko ditu. Irakasle lanetan, euskara klaseetan, ez dut tresna teknologiko larregirik erabili ikasleekin: moodle, drive, euskalbar, hiztegia.net, hizkuntza lantzeko ariketak edo tresnak eskuragarri dituzten webguneak (euskaljakintza, ikasbil, Santurtziko Udal Euskaltegia, ahotsak ikasgelan, euskalkiak…).

Gainera, uste dut aipagarria dela nabarmentzea ikastetxe batetik bestera lan egiteko era asko aldatzen dela eta ondorioz, gure lan egiteko era eta gure baliabideak ere bai. Ikasturtez ikasturte (edo baita epe laburragoan ere) ikastetxez aldatzen garenok zentro horretako lan egiteko modura moldatu behar gara, nahiz eta norbere lan egiteko erak eta norbere identitateak ere irmo jarraitu. Horrelakoetan ez da hain erraza lehenago erabilitako tresna bat erabiltzen jarraitzea, posible delako zentro berri horretan beste baliabide bati ematea garrantzia eta zuk ere hori erabili behar izatea aurrekoa barik.

NIA mugatu hau izan da ikastaro honetan izena emateko arrazoi nagusietako bat: nire ezagutza aberastuz baliabide berrietan trebatzea. Beraz, espero dut hemendik hilabete batzuetara nire diagrama aldatzea. Amaia Arroyok berak esaten dioen bezala, PLEa elikatu egin behar baitugu berau aldatu ahal izateko eta horretan dihardugu.

Nor naizen

Nerea Goiria Mendiolea naiz, muxikarra, baina hainbat urte daramatzat Zumaian bizitzen. EHUn Euskal Filologiako ikasketak egin nituen eta ikasketak bukatu orduko lanean hasi nintzen aek-n. Ordudanik, batik bat euskararen irakaskuntzan aritu izan naiz: euskaltegietan, bigarren hezkuntzan zein Hizkuntza Eskoletan.Tarte luze batez, bost urte pasatxoan, irakaskuntza alde batera utzi eta Euskal Herriko ahotsak proiektuan (ahotsak.eus) aritu nintzen buru-belarri, Bizkaian zehar adineko jendea elkarrizketatzen, beraien bizipenak eta hizkera jaso eta hedatzeko. (Josi Sierra ezagutzeko aukera ere izan nuen orduan).

Momentu honetan ez nago lanean etxetik kanpo. Izan ere, duela bi aste bukatu zitzaidan amatasun-baimena eta orain eszedentzian nago gure txikia zaintzen; hala ere, ez dut guztiz deskonektatu gura, nahi baino lehenago bueltatu beharko dudalako beharrera.



Egia esan, digitalki ez naiz batere aktiboa. Facebook kontua bai badut, baina ez dut askorik erabiltzen eta bloga  ikastaro honetarako sortu dut.



Ikastaro honetan nire heldutasun digitala garatu nahi nuke, gaur egun ezinbestekoa delako gure lanbidean eta askotan ikasleak gure aurretik doazelako. Beti izan dut gai hau jorratzeko gogoa eta asmoa ikasgelan praktikan jarri ahal izateko eta horrelako aukera bat aprobetxatu beharra dago.
Seguru nago partaide guztion ekarpenak oso aberasgarriak izango direla gure jardunerako.

1.2 jarduera: IKANOS testa & gogoeta egin

Iaz egon nintzen institutuan, Urretxuko J. M. Iparragirre BHI ikastetxean, klaustroko kideok test hau bete behar izan genuen gure gaitasun digitalari buruzko hausnarketa bat egin eta zentzu horretan irakasleok geneukan formakuntza beharra aztertzeko

.

Duela urtebete nituen zalantza berberak izan ditut gaur ere: adibidez, etxean dudan konexio motari dagokiona. Gogoan dut ia irakasle gehienok zalantza bera izan genuela, eta askok jakin gabe bete zutela.

Lankideon artean testari buruz berba egiterakoan, iaz honako hau ondorioztatu nuen: belaunaldien arteko alde nabarmena. Bertan agertzen ziren hainbat kontzeptu irakasle askok eta askok ez zituzten ezagutzen; izan ere, askok eta askok lanerako baino ez dute erabiltzen Internet eta gazteagoak garenok egunerokoan.

Segurtasunaren kontuak zer pentsatua eman dit; izan ere, ez gara konturatzen sarean murgiltzerakoan plazaratzen dugun informazioaz eta hori txarto kudeatzeak ekar dezakeenaz. Esate baterako, nik neuk ez dut sekula nire korreo elektronikoko pasahitza aldatu eta duela 15 urtetik dut berbera.

1.1 jarduera: Markoei buruzko hausnarketa egin

Denok dakigu Internet bera sare irekia dela, mugak ezarri behar diren sare irekia, noski. Elkarlana ahalbideratuz eta bermatuz denon artean jositako sarea. Hezkuntzan bertan, hezkuntza komunitateko kide desberdinak izango gara jostunak: irakasle, ikasle, guraso…

Ikasketa kooperatiboa landu ahal izateko, nahitaezkoa da talde kohesioa lantzea; eta hemen, gauza bera gertatzen da: guztiz beharrezkoa da sare parte-hartzailea izatea, hori baita Interneten arrakastaren funtsa, elkarreraginaren bitartez kohesioan oinarritutako ikasketa.

Sare horretan murgiltzerakoan bost baimen oso argi ezagutu behar ditugula diosku Carlos Castañok: mantendu, barrerabili, egokitu, birkonbinatu eta birbanatu. Eskubide batzuk gure komunitaterako gorde behar ditugu, komunitatea sortzeak baitakar partekatzea. Eragin negatiboa agian hemen ikusten dut, gehienok lizentzia kontuetan galdu egiten baikara, ez dakigu non murgiltzen garen (Maite Goñik aipatutako segurtasunaren markoarekin, gero azalduko da, lotu daiteke). Jarrera kontua aipatzen du eta horrekin guztiz ados nago, baina jarrera heldutasun digitalarekin lotuta dagoela esango nuke: heldutasunik ezak dakar erabilpen okerra.

Teknozentrismoan jausi gara eta irakasleen formakuntza ez da behar bezala garatu. Gehienok guk izandako ereduetan oinarritzen gara, nahiz eta jakin ez dela onena; ez daukagu eredu egokirik. Hortik jauzi eginez lortuko dugu irakaskuntza berritzaile bat.

Pedagogiaren gurpilak ekintza desberdinak erakusten dizkigu. Lortu beharreko konpetentziak abiapuntutzat hartuz, eremuz eremu eman beharreko pausuen norabidea zehaztuz. Nire ustez horixe bera da irakasleon artean nabari den errenik nabarmenena. Zelan eragin? Zelan garatu kognitiboki?

Maite Goñik @Euskaljakintzaren aurkezpenean irakasleon konpetentzia digitalaren garrantzia azpimarratuz, marko ezberdin hauek aipatzen ditu:

Quebec, 2001	HH, LH eta DBHko irakasleen gaitasuna IKTetan
Australia, 2002	A proposal for the Development of an ICT Competency Framework for Teachers
Danimarka, 2003	Pedagogical Computer DriverLicense (PCDL)
Chile, 2006	16 IKT gaitasun irakasleentzat
Erresuma Batua, 2007	Irakasleen gaitasun digitalari buruzko gaitasunak txertatu
Frantzia, 2011	Certificado Informatique te Internet,Enseignant (C2i2e) irakasleen akreditazioa
Espainia, 2014	Marco Común de Competencia Digital Docente
Extremadura, 2015	Portafolio de Competencia Digital Docente de Extremadura
Katalunia, 2016	Interdepartamental de CDD de Cataluña
* International Society for Technology in   Education (ISTE), 2000	Estándares nacional en TIC para docentes (2008n berritua)
*UNESCO, 2008	ICT CompetencyFramework for Teachers (2011n berritua)

Gurpil zoro batean sartuak gaudela dio, ikasleei konpetenteak izateko exijitzen zaielako, sarri askotan irakasleak eurak konpetenteak izan barik; hemen ere, duda barik eredurik eza nabaria da.

 Baina gurpil zoro honen bueltan, badaude saihestu ezin diren beste galdera-zalantza batzuk:

-          Zelako irakasleak nahi ditugu? 

-          Irakasleak prest egon arren, ikastetxeak prest al daude?

-          Baliabide nahikoa daukagu?

-          Konexio-mota egokiak?

-          Instalazioak?

-          …

Europak proposatutako bost eremutan edo markotan kokatzen gara: #Cdigital_INTEF

-          Informazioa: Beharrezkoa da jasotako informazioa kudeatzen jakitea, helburuak arrakasta izan dezan.

-      Komunikazioa: Erreminta digitalen bidez komunikatzeko gaitasuna lantzea

-  Edukien sorkuntza: Eduki berriak sortzeko eta editatzeko aurrelanketa beharrezkoa da eta sareak ezartzen dizkigun baldintzak ezagutzea ezinbestekoa.

- Segurtasuna: Marko guztietatik hau azpimarratuko nuke, besteak egingarriak izan daitezen segurtasuna bermatzea funtsezkoa delako.

Ezagutzen al ditugu segurtasunaren eta pribatutasunaren inguruko oinarrizko printzipioak? Gure ikasleek segurtasunari buruzko gure pertzepzio bera ote dute? Eta geuk? Segurtasunari buruzko gogoeta nahikoa egiten ote dugu? Gutariko zenbatek dugu mugikorrean antibirusa instalatua? Nork irakurtzen ditu ezartzen dizkiguten baldintza guztiak “onartzen dut” ikonoari sakatu baino lehen?

-  Arazoen ebazpena: Edukiaren helburua aintzat hartuta, erreminta digital egokia aukeratu behar da, sor daitezkeen zalantzei edo arazoei irtenbide egokia aurkitzeko.